- نجف آباد (نَ جَ)
یکی از بخش های پنجگانه شهرستان اصفهان است. این بخش محدود است از شمال به بلوک جوشقان و شهرستان خوانسار، از جنوب به بخش فلاورجان و بخش آخوره، از مشرق به دهستان برخوار در بخش حومه شهرستان اصفهان، از مغرب به دهستان ورزق بخش حومه داران از شهرستان فریدن. این بخش در جلگۀ معتدل هوائی در میان دو رشته ارتفاع شمالی و جنوبی به فاصله تقریبی 20 هزارگزی واقع است. در این بخش رشته جبالی وجود داردکه دو درۀ حاصل خیز به موازات هم بین آنها قرار گرفته است، کوههای مذکور از شمال به جنوب عبارتند از:
الف - کوههای شمالی بخش شامل کوه سورمه و کوه چشمه سنجر و کوه لاسیمان و کوه صالح که بلندترین قلۀ آنها 2934 گز ارتفاع دارد.
ب - رشته ارتفاعات وسطی بخش عبارت است از کوه مکه که بلندترین قلۀ آن 1800 گز ارتفاع دارد.
ج - رشتۀ سوم عبارت است از کوه پنجی و کوه داران و کوه فیله که بلندترین قلل آنها به ترتیب 2452 گز و 3117 گز است و معبر طبیعی تنگ برزگره در کوه پنجی واقع است.
رودخانه های مهم این بخش عبارتند از:
1- رود خانه کرون که از ارتفاعات نپله و داران و یک شعبه اش نیز از ارتفاعات کوه صالح و کوه مکه سرچشمه میگیرد و از وسط این بخش گذشته پس از مشروب ساختن دهستانهای کرون و دهق عربستان و حومه، در شمال آبادی جوزدان به رود خانه زاینده رود ملحق میشود. محصول عمده این بخش غلات و حبوبات و صیفی و سیب زمینی و انواع میوه ها و چوب است. شغل عمده اهالی زراعت و گله داری و صنعت دستی ایشان بافتن قالی و پارچه است. معدن نمکی در این بخش در کوه سورمه نزدیک بلمچه وجود دارد. راه شوسۀ نجف آباد به دامنه تقریباً از انتهای شرقی بخش از وسط دهستان حومه کرون میگذرد و در محلی بنام دامنه این راه دو شعبه میشود، یک شعبه اش به خوانسار و شعبه دیگرش به ازنا که یکی از ایستگاههای راه آهن سرتاسری ایران است، می پیوندد.
سازمان بخش: بخش نجف آباد از سه دهستان و 69 آبادی به شرح زیر تشکیل شده است: 1- دهستان حومه نجف آباد شامل 8 پارچه آبادی و 3214 تن جمعیت. 2- دهستان کرون با 48 آبادی و 62632 نفر جمعیت. 3- دهستان دهق عربستان با 13 آبادی و 17000 نفر جمعیت. بنابراین کل جمعیت بخش نجف آباد در حدود88820 نفر است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10)
الف - کوههای شمالی بخش شامل کوه سورمه و کوه چشمه سنجر و کوه لاسیمان و کوه صالح که بلندترین قلۀ آنها 2934 گز ارتفاع دارد.
ب - رشته ارتفاعات وسطی بخش عبارت است از کوه مکه که بلندترین قلۀ آن 1800 گز ارتفاع دارد.
ج - رشتۀ سوم عبارت است از کوه پنجی و کوه داران و کوه فیله که بلندترین قلل آنها به ترتیب 2452 گز و 3117 گز است و معبر طبیعی تنگ برزگره در کوه پنجی واقع است.
رودخانه های مهم این بخش عبارتند از:
1- رود خانه کرون که از ارتفاعات نپله و داران و یک شعبه اش نیز از ارتفاعات کوه صالح و کوه مکه سرچشمه میگیرد و از وسط این بخش گذشته پس از مشروب ساختن دهستانهای کرون و دهق عربستان و حومه، در شمال آبادی جوزدان به رود خانه زاینده رود ملحق میشود. محصول عمده این بخش غلات و حبوبات و صیفی و سیب زمینی و انواع میوه ها و چوب است. شغل عمده اهالی زراعت و گله داری و صنعت دستی ایشان بافتن قالی و پارچه است. معدن نمکی در این بخش در کوه سورمه نزدیک بلمچه وجود دارد. راه شوسۀ نجف آباد به دامنه تقریباً از انتهای شرقی بخش از وسط دهستان حومه کرون میگذرد و در محلی بنام دامنه این راه دو شعبه میشود، یک شعبه اش به خوانسار و شعبه دیگرش به ازنا که یکی از ایستگاههای راه آهن سرتاسری ایران است، می پیوندد.
سازمان بخش: بخش نجف آباد از سه دهستان و 69 آبادی به شرح زیر تشکیل شده است: 1- دهستان حومه نجف آباد شامل 8 پارچه آبادی و 3214 تن جمعیت. 2- دهستان کرون با 48 آبادی و 62632 نفر جمعیت. 3- دهستان دهق عربستان با 13 آبادی و 17000 نفر جمعیت. بنابراین کل جمعیت بخش نجف آباد در حدود88820 نفر است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10)
